Medikal Dermatoloji

Sivilce her yaş grubunu etkileyebilen, ama özellikle ergenlik yaş grubunda görülme sıklığı fazla olan bir hastalıktır. Yağ bezesi fonksiyonlarının artışı, bakteri üremesi ve hormonal sebeplerden dolayı oluşmaktadır. Bu yolakları direkt, yada dolaylı olarak etkileyen stres, beslenme alışkanlıkları, kullanılan ilaçlar, yüz bakım alışkanlıkları, mesleksel bazı madde temasları, kullanılan kozmetik ve makyaj malzemeleri gibi faktörler de sivilce oluşumuna sebep olabilmektedirler. Sivilce bulaşıcı bir hastalık değildir, ama özellikle ergenlik döneminde görülme sıklığı fazla olduğundan, hasta psikilojisini etkieleme ve depresyon, içe kapanma, sosyal fobi gibi sonuçlar doğurabilmektedir. İz ve leke de kalabilmektedir. İşte tüm bu sebeplerden dolayı hastalığın tedavi edilmesi gerekmektedir. Sivilce tedavisinden sürme ilaçlar kullanılabileceği gibi, gerekli ve dermatolog tarafından uygun görülen durumlarda hap şeklinde tedavilere de başvurulabilir. Sivilce izi ve lekelerinin tedavisi sivilce tedavisinden sonraya bırakılmalıdır.

Egzema kavramı çok geniş kavramdır. Deriye temas eden şeylere bağlı oluşabileceği gibi, ağız yoluyla vücuda giren maddelere (yiyecekler, ilaçlar vb) karşı da oluşabilmektedir. Hatta temasa bağlı oluşan egzemalar da temas bölgesinde oluşabileceği gibi, temas alanı dışındaki bir vücut alanında da oluşabilmektedir. Bazen metal alerjisi, stres, mantar hastalıkları da egzemaya sebep olabilmektedirler. Çok farklı alt tipleri olduğundan, hastanın muayenesinin dermatolog tarafından yapılması, gerekli görüldüğü durumlarda tetkiklerle desteklenmesi, egzema tipinin tanısının konulması gerekmektedir.

Sedef hastalığı özellikle erişkin insanların diz ve dirseklerinde sedefi beyaz kepeklerle kaplı kızarık yaralarla karakterize olan hastalıktır. Çocuklarda da görülebilmektedir. Aynı zamanda tırnakları ve eklemleri de tutabilen hastalığın birkaç şekli mevcuttur. Hastalık bulaşıcı değildir. Sürme ilaçlar, haplar, iğneler ve fototerapi denilen ışık tedavi şekilleri mevcuttur. Hastalık kronik (uzun süreli) olduğundan, hastanın tedavisini sabırla devam ettirmesi ve kontrollerini aksatmaması önemlidir.

Vitiligo hastalığı hem erişkinleri, hem de çocukları etkileyebilen bir deri hastalığıdır. Kesin sebebi bilinmemektedir. Tedavisinde sürme ilaçlar, fototerapi (ışık tedavisi) ve hızlı yayıldığı durumlarda hap tedavileri mevcuttur. Sağlıkla ilgili bir engel durumu oluşturmasa da, görsel alanlardaki hastalık hastanın psikolojik durumu üzerine olumsuz etkiler yapabilmektedir.

Erişkinlerde genellikle ayak parmak araları ve ayak tırnaklarında görülmekte olan mantar hastalığı küçük yaşlarda vücudu ve saçları da tutabilmektedir. Tanısı genellikle ek teste gerek kalmadan dermatolog tarafından rahatça konulmaktadır. Tırnak  ve saç mantarı tedavisinde genellikle hap şeklinde tedaviler kullanıldığından, ilaç uygunluğuna bakılması ve tedavi sürecinde ilaç yan etkilerinin araştırılması için tetkik bakılması gerekebilir. Ayak tırnaklarındaki mantarın tedavisi 3 aya kadar uzayabilmektedir. Vücutta mantar oluşmaması için yeterli sıklıkta duş alınması ve sonrasında da derinin ıslak kalmayacak şekilde iyice kurulanması gerekmektedir. Tüm  bunları yapmış olsanız bile, alış veriş merkezleri, hastaneler, spor salonları, yüzme havuzları gibi ortak kullanılan alanlardan yine de mantar kapma riskiniz bulunmaktadır.

Virüslere bağlı oluşan siğiller farklı alanlarda görülebilir ve temasla bulaşmaktadırlar. Tedavi seçenekleri arasında kriyoterapi (dondurma), koter (yakma), lazer ve sürme ilaçlar mevcuttur. Siğile sebep olan virüsler, vücudun direncinin düştüğü durumlarda (stres, hastalık, açlık, yorgunluk, uykusuzluk, bazı ilaçlar vb) tekrar aktive olarak yeni siğil lezyonları oluşturabilmektedirler.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar geniş bir yelpazeyi oluşturmaktadırlar ve farklı bulgularla kendilerini belli ederler. Tanıda bazen klinik muayene yeterli olsa da, çoğu zaman teyit ve ayırıcı tanı için laboratuar destek alınmaktadır. Tanı konulduktan sonra uygun tedavi başlanmakta ve tedavi takipleri yapılmaktadır. Bu hastalıklar genelde kendini genital bölgede farklı özelliklerle yara, kasıklarda lenf bezi şişliği ve hareketle artan ağrı ile kendini göstermektedirler. Bazen ise vücudun diğer bölgelerinde de bulgu verebilmektedirler. O yüzden hastanın tüm deri alanlarının muayenesi ve tıbbi geçmişinin iyi araştırılması önemlidir.

Liken planus hastalığı morumsu, parlak, yassı yüzeyli ve kaşıntılı kabarıklıklarla kendini belli eden hastalıktır. Kaşıntı genellikle eşlik etmektedir. Kesin tetikleyici faktör bilinmese de, stres sebeplerin başında gelmektedir ve banzer hepatit C ve B gibi virüsler de eşlik edebilmektedir. Sürme ilaç tedavileri olduğu gibi, ışık tedavileri ve hap tedavi seçenekleri de mevcuttu. Likenin sadece saçlı deriyi tutan liken planopilaris isimli ayrı bir formu da bulunmaktadır.

Erkeklerdeki saç dökülmesinin yarıdan çok sebebini oluşturmaktadır. Genellikle genetik zemin vardır. Saçlar önce minyatürizasyon denilen kısalma ve incelme safhasına girer. Bu dönemde saç rengi de sarımsı-altınımsı renge dönebilmektedir. Sonrasında bu incelmiş saçlar dökülmeye başlar. Sprey şeklinde ilaçlar, haplar, saç mezoterapisi, saç prp’si, exosome ve kök hücre uygulamaları ve en nihayetinde de saç ekimi gibi tedavi seçeekleri mevcuttur. Hastalığın evresine, hsatanın yaşına göre en uygun tedavi yöntemini dermatolog belirler ve ne kadar sürede kontrole gelmeniz gerektiğiyle ilgili de size bilgi verir.

Kadınlardaki saç dökülmelerinin yarıdan fazlasının sebebini demir eksikliği oluşturmaktadır. Bunun dışında çinko, B12 vitamini düşüklükleri, tiroid hastalıkları, kullanılan ilaçlar, saç ve saçlı derinin diğer hastalıkları da dökülme yapabilmektedir. Dermatolog hastayı muayene ettikten sonra gerek gördüğü tetkikleri ister ve bu sürecin sonunda hastanın tanısını koyar. Tanı konulduktan sonra da tedavi için en uygun tedavi süreci hastayla paylaşılır.

Çocuklar konuşmayı öğrenene kadar kaşıntı, acı gibi durumları tarif edemediklerinden çocukluk çağındaki deri hastalıkları önem arzetmektedir. Aynı hastalık çocuklarda, erişkinlerde görüldüğünden çok farklı klinik bulgularla kendini gösterebilir. Bu yüzden çocuk hastanın deri yüzeylerinin tamamının muayenesi ve ebeveynlerin gün içindeki çocukla ilgili gözlemleri tanı koymada çok önemlidir. Çocuklarda atopik dermatit (çocukluk çağı egzeması), saç mantarı, tırnak bozuklukları göreceli olarak daha sıktır.

Tırnak üreten hücreler çok sık çoğalma kapasitesi gösterdiğinden, stres, ateşli hastalık, deri hastalıkları, travma, ilaçlar, aşı vb faktörler tırnaklarda bozulmalara sebep olabilmektedir. Manikür yapılması, ellerin sık yıkanması bile tırnak bozukluklarına sebep olabilmektedir. Tırnak etrafı ile oynayan, elle veya dişle o  bölgeyi koparan insanlarda tırnak üzerinde yatay çukurlanmalar görülebileceği gibi, o bölgeden tamamen bağımsız olarak kullanılan bir ilaç da tırnak değişikliği yapabilir. Tırnak hastalıklarının tanısından hastanın anamnezi, söyledikleri, gözlemleri çok önemlidir.

Aşırı terleme insanların sosyal yaşantısını kötü yönde etkileyebilen bir durumdur. Bazen altında tiroid hastalıkları yatabileceğinden, tedavi öncesinde gerek görüldüğü zaman hastanın bu açıdan değerlendirilmesi yapılabilir. Tedavisinde sürme kremler, iyontoforez, cerrahi yöntemler ve botulinum toksin enjeksiyonları vardır.

Genellikle yaz aylarında, genellikle çok terleyen, yıkanma sonrası iyi kurulanmayan ve deniz-havuza çok giren insanlarda görülmektedir. Boyun yanlarında, omuzlarda, sırt üst kısmında, kol yanlarında bazen kirli beyaz, bazen pembemsi, bazen de kahverengimsi yuvarlak lekeler şeklinde kendisini göstermektedir. Kozmetik rahatsızlık dışından hastalığın genellikle herhangi bir bulgusu yoktur. Tedavisinde büyük oranda sürme ilaçlar ve ilaçlı şampuanlar yeterli olmaktadır. Bazen çok yaygın olduğunda kısa süreli hap tedavileri kullanılabilir.